Sveti Lovreč

        Sveti Lovreč je smješten u zapadnom dijelu Istarskog poluotoka,  jedan je od najbolje očuvanih srednjovjekovnih utvrđenih gradova u Istri.  Ime je dobio je ime po crkvici svetog Lovre koja potječe iz VIII stoljeća. Uz crkvicu se nalazi romanički zvonik iz XI stoljeća, a kružni oblik naselja potječe još iz prapovijesti.

U doba Bizanta, Lovreč je bio utvrđen bedemima i kulama koje su kasnije u više navrata obnavljane. Najveći dio danas vidljivih fortifikacija potječe iz doba Venecije kada je Sveti Lovreč bio sjedište vojne uprave čitavog mletačkog dijela Istre – tzv. Pazenatik.

            Svojom izrazitom gradinskom arhitekturom koju čine bedemi, kule i gradska vrata iz mletačkog doba, trobrodna župna crkva iz romaničkog razdoblja te odvojeni zvonik-kula, gradić privlači veliki broj turista. Očuvan je i stari popločani trg sa stupom srama te gradskom lođom koja sadrži zbirku rimskih natpisa – kamenih spomenika.

            U župnoj crkvi, bazilici Sv. Martina su djelomično sačuvane i uspješno restaurirane do sada najstarije freske u Istri, nastale u 11. stoljeću. To su freske s nizom svetaca u srednjem pojasu sjeverne i južne apside, dok ostale freske potječu iz XVI. stoljeća. Ostaci originalnog kamenog crkvenog namještaja izloženi su u lapidariju. Bazilika sv. Martina je najočuvanija ranoromanička bazilika u Istri. Također, posjeduje i najstarije orgulje u Istri, rad majstora Petra Nakića iz 1735. godine, a restaurirane su 2013. godine.

Sjeverno od nje nalazila se komunalna palača, ali je danas sačuvana samo kamena javna gradska cisterna , ukrašena grbovima porodica Contarini i Zulian, te likom svetoga Lovre – zaštitnika mjesta.

            Crkvica svetog Vlaha, sagrađena 1460. godine, na prvi pogled sadrži neobičan niz freski. Zapravo, radi se o dva različita sloja freski, jednom iz 15. stoljeća, a drugom iz 1864. godine. Stariji sloj prikazuje legendu o svetom Vlahu, dok novije freske na svečevom zidu prikazuju lik svetog Pavla.
Zvono crkve označavao je vrijeme raznošenja vode za vrijeme velikih suša, što u prošlosti nije bila rijetkost.  Zbog toga se posebna pozornost posvećivala javnim cisternama i dobro uređenim izvorima pitke vode unutar mjesta, kao i onima izvan gradskih zidina.

         Ime gradića je izvedeno iz imena mjesnog zaštitnika, ranokršćanskog mučenika Svetog Lovre, na čiji se dan 10. kolovoza slavi i Dan općine. I mjesto i općina najčešće se nazivaju kraćom varijantom Lovreč, a generacije mještana okolnih sela za Sveti Lovreč koriste naziv Grad.

Izvor foto: TZs Istre